Zelfstandigenaftrek

De geschatte leestijd voor dit artikel: 4 minuten

De zelfstandigenaftrek is een onderdeel van de ondernemersaftrek. Gezien de vele onduidelijkheden en het financiële belang vind ik het hoog tijd voor een nadere uitleg.

Wil de ondernemer kunnen profiteren van de ondernemersaftrek dan moet hij/zij aan het urencriterium voldoen (1225 uur op jaarbasis en > 50% werkzame tijd aan onderneming besteden). Voor startende ondernemers (eerste vijf jaar) geldt de eis van > 50% niet, maar de eis van 1225 uur wel.

Vast bedrag
Politiek den Haag raakt hier maar niet over uitgesproken. Is het ten opzichte van werknemers wel eerlijk, is het bedrag te laag of te hoog. De zelfstandigenaftrek was tot 2012 degressief. Sindsdien is deze een vast bedrag: €7.280. Als een ondernemer bij het begin van het jaar 65 jaar of ouder is en hij aan het urencriterium voldoet, bedraagt de zelfstandigenaftrek maar de helft.

Bij twijfel uren schrijven
Indien het onder de omstandigheden van het geval twijfelachtig is of de ondernemer aan het urencriterium zal voldoen, doet hij er verstandig aan een urenadministratie te voeren. Zie bijvoorbeeld Hof Den Haag 19 oktober 2010, nr. BK-10/00102 waarin een klassiek gitarist met 396 lesuren in een 51 pagina’s tellend document met succes aantoonde in totaal 1257 uren aan zijn onderneming te hebben besteed. Over hoe eenvoudig de uren geregistreerd kunnen worden heb ik als eens eerder aandacht besteed. Kijkt u hier maar eens: https://www.adrome.nl/blog/gratis-urenregistratie/

Niet de Belastingdienst maar de ondernemer bepaalt nut en omvang
De uren die worden besteed aan administratie, organisatie, studie, schoonmaken etc. tellen mee. Hetzelfde geldt voor uren besteed aan het volgen van de opleiding Algemene Ondernemersvaardigheden, HR 18 juni 2004, nr. 38.829. Werkzaamheden verricht aan de website kwalificeren als ondernemingsactiviteit. Bij een controle kan de inspecteur vaak de verleiding niet weerstaan en iets vinden van de omvang en de nut van aantal uren. De Hoge Raad is duidelijk in haar uitspraak, het is niet aan de inspecteur om een oordeel te vellen over het nut en de omvang. Leest u de uitspraak maar eens. HR 30 maart 2007, nr. 42.908 (zaak verwezen).

Beschikbaar zijn
De uren waarin de ondernemer slechts beschikbaar is tellen niet mee, Hof Den Bosch 3 februari 1998, nr. 96/02674. Hier ging het om een ondernemer die thuis beschikbaar was. Wachturen op kantoor/werklocatie kwalificeren zich mijns inziens wel. De uren die de belastingplichtige besteedt aan woon-werkverkeer tellen ook mee voor het urencriterium.

Onverrekende zelfstandigenaftrek bij onvoldoende winst
De zelfstandigenaftrek kan er niet voor zorgen dat de winst negatief wordt. De wetgever wil niet dat de zelfstandigenaftrek wordt verrekend met ander inkomen, zoals loon. Het niet-benutte deel wordt doorgeschoven naar de volgende negen jaren. De ondernemer heeft dan in een volgend jaar recht op een verhoogde zelfstandigenaftrek.

Starters
De beperking dat de winst niet negatief mag worden als gevolg van de zelfstandigenaftrek geldt niet voor starters, art. 3.76(5) IB. Zij mogen dus het deel van de zelfstandigenaftrek dat hoger is dan hun winst, wel verrekenen met overig box 1 inkomen, bijvoorbeeld loon. Is er op dit loon Loonbelasting ingehouden, dan kan het negatieve inkomen verrekend worden met de ingehouden Loonheffing.  Zo kan een mooie “tegemoetkoming” gerealiseerd worden.

Niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek
Het vaststellen van niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek vindt plaats bij voor bezwaar vatbare beschikking, art. 3.76(6) IB. Hetzelfde geldt voor het verrekenen van niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek, art. 3.76(8) IB. In deze beschikking wordt ook vastgesteld welk bedrag van de niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek wordt verrekend. De inspecteur geeft de beschikking gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag over het jaar waarmee de niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek wordt verrekend. Het bedrag van de verrekende niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek wordt op het aanslagbiljet afzonderlijk vermeld.

Starten en arbeidsongeschiktheid
Sinds 2007 geldt er een speciale regeling voor belastingplichtigen die vanuit een AO-uitkering een onderneming starten. Hiervoor geldt een aangepast urencriterium van 800 uur. De AO-startersaftrek bedraagt het eerste jaar €12.000, het tweede jaar €8.000 en het derde jaar €4.000 (daarna 0).

Speur- en ontwikkelingswerk
Ondernemers die persoonlijk speur- en ontwikkelingswerk verrichten, hebben recht op een extra zelfstandigenaftrek, art. 3.77 IB. De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk geldt voor de ondernemer die aan het urencriterium voldoet en die in het kalenderjaar ten minste 500 uur besteedt aan werk dat bij een S&O-verklaring is aangemerkt als speur- en ontwikkelingswerk. Deze verklaring moet worden aangevraagd bij RVO.nl. Deze aftrek bedraagt €12.522 (2017), €12.484 (2016), €12.421 (2015). De onderhavige regeling wordt ook wel de ‘Willy Wortel-regeling’ genoemd. Als de ondernemer in een of meer van de vijf voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer was en bij hem in die periode niet meer dan tweemaal de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk is toegepast, wordt de aftrek speur- en ontwikkelingswerk verhoogd met €6264 (2017), €6.245 (2016), €6.213 (2015), art. 3.77(2) IB.

Vragen
De Belastingdienst stelt zich meer en meer of het standpunt, zonder vragen te stellen, dat niet voldaan is aan het urencriterium. De ondernemer wordt een aftrekpost van € 7.280 ontnomen. Zwart/wit denken in omzet en uren is vaak de basis. Gelukkig hebben we in Nederland de kans ons gelijk te halen door in bezwaar te gaan bij de Belastingdienst. Of, indien de Belastingdienst, blijft volharden in haar standpunt, ons gelijk te halen bij de rechter. Speelt dit bij u, dan help ik u graag verder met een gedegen fiscaal advies.
Loopt u bij de Belastingdienst tegen een spreekwoordelijke muur op, werd u de zelfstandigenaftrek onthouden, of heeft u vragen. Neem gerust contract op. Ik help u graag!

image

Ron Meijer RBc

Over de auteur

Ron Meijer

Twitter

Ron Meijer is boekhouder bij Adrome , proactieve belastingadviseur bij Blauwe Vrijdag, fotograaf bij ronmeijer.frl, auteur bij Wolters Kluwer, Stichting NLFiscaal, Taxence en lid van Register Belastingadviseurs. Ron’s motto is: “Alles is aftrekbaar, tenzij..."