foute investeringsaftrek

9 manieren van controleren door de Belastingdienst

De geschatte leestijd voor dit artikel: 7 minuten

Regelmatig wordt mij de vraag gesteld: ” Ron, hoe controleert de Belastingdienst?”. In dit artikel leest u in 7 minuten, 9 manieren van controleren door de Belastingdienst.

Bij een proactieve benadering van het belastingadvies dient men een fiscale controle bij een cliënt met vertrouwen tegemoet te kunnen zien. Het is nuttig om ‘pijnpunten’ vast te stellen en deze zo snel mogelijk op te lossen. Van belang is ook de juiste opbouw van het dossier en het documenteren van aansluitingen, intercompany-transacties, kostenvergoedingen etc. Als de administratie een verzorgde indruk maakt, zal de controleambtenaar er (bewust of onbewust) van uit kunnen gaan dat er geen sprake zal zijn van belangrijke tekortkomingen en de controle snel afronden.

Steeds minder controles

De traditionele integrale boekenonderzoeken vinden steeds minder plaats. In 1996 waren het er nog 84.000 en in 2015 nog maar 26.300 zo blijkt uit de brief van de Staatssecretaris van Financiën van 13 december 2016, 2016-0000224997 inzake de halfjaarraportage van de Belastingdienst. De Belastingdienst lijkt deze benadering te hebben vervangen door het controleren van specifieke items, zoals het onterecht toepassen van de tegenbewijsregeling voor de auto van de zaak.

Big data

Nieuw is ook de controlemethodiek gebaseerd op ‘big data’. Hiermee worden door middel van slimme algoritmes fraudepatronen gezocht in elektronische bestanden. Deze methodiek kent echter zo z’n beperkingen. Bepaalde fouten zullen door de gewijzigde controleaanpak niet meer worden ontdekt. Te denken valt aan fouten die specifiek zijn voor een bepaalde ondernemer. De huidige controleaanpak brengt met zich mee dat de kans klein is dat een gewaagd standpunt in de aangifte door de fiscus wordt opgemerkt.

De Belastingdienst hanteert verschillende technieken om de juistheid van administraties en/of aangiften te corrigeren. Hieronder zal ik er 9 uitleggen.

  1. Laag brutowinstpercentage
  2. Laag of negatief privégebruik
  3. Gebreken in de boekhouding
  4. Onregelmatige privéopnamen.
  5. Fingeren retouren
  6. Contante stortingen op een bankrekening
  7. Klikbrieven
  8. Verwerpen boekhouding
  9. Waarneming ter plaatse

Laag brutowinstpercentage

Een lager brutowinstpercentage dan gebruikelijk kan een indicatie opleveren voor het feit dat er sprake is geweest van zwarte omzet. De fiscus beschikt voor verschillende branches over gemiddelde brutowinstpercentages die als norm worden gehanteerd. Het is heel wel mogelijk dat goede gronden kunnen worden aangevoerd voor een afwijking van de norm. Zo zou de ondernemer lagere prijzen kunnen hanteren dan gebruikelijk. Mogelijk heeft hij te maken met relatief dure leveranciers. Brancheorganisaties verstrekken soms informatie over de door de fiscus gehanteerde brutowinstnormen. Vraag het eens  na bij uw brancheorganisatie

Laag of negatief privégebruik

De fiscus kan een vermogensvergelijking maken, waaruit een impliciet privégebruik volgt. Is het desbetreffende bedrag geloofwaardig in het licht van de gezinssituatie en de levensstijl van de belastingplichtige? De fiscus zal trachten privé-uitgaven te benoemen, zoals uitgaven ter zake van gas en elektra, verzekeringen, belastingen en vakanties. Zijn er tijdens de vakantie extra opnamen gedaan of gaat de ondernemer voor zijn vakantieuitgaven eerst even langs zijn Zwitserse bank……?

Gebreken in de boekhouding

Een veel voorkomend euvel zijn de negatieve kassen. De fiscus berekent wat op een bepaald moment op basis van de verantwoorde ontvangsten en uitgaven het theoretische kassaldo moet zijn geweest. Aldus te constateren negatieve kassen leiden tot het vermoeden dat er inkomsten zijn geweest die niet zijn verantwoord. Met andere woorden, er zijn uitgaven geboekt die zijn betaald met niet geboekte ontvangsten.

De fiscus kan bij derden verkregen informatie vergelijken met de boekhouding van de belastingplichtige. Zo heeft de controleur wellicht via een renseignement een afschrift ontvangen van een factuur van een afnemer. De controleur zal toetsen of deze is verantwoord in de administratie.

Andere gebreken kunnen zijn de afwezigheid van kascontrole of de omstandigheid dat niet alle ontvangsten afzonderlijk, maar periodiek in één bedrag zijn verantwoord.

Als de controleambtenaar vermoedt dat cijferreeksen (achteraf) zijn verzonnen, kan hij de chi-kwadraattoets toepassen. Dit is een statistische toets met behulp waarvan kan worden beoordeeld of uit een bepaalde cijferreeks ‘cijfervoorkeur’ of ‘cijferafkeer’ blijkt.

Onregelmatige privéopnamen

Privéopnamen vinden normaliter met een zekere regelmaat plaats. Onregelmatige privéopnamen kunnen voeding geven aan het vermoeden van de controleambtenaar dat privé-uitgaven gedeeltelijk zijn gefinancierd met zwarte inkomsten. Als er een aanzienlijke benoemde uitgave is geweest in een bepaalde week of maand, denk bijvoorbeeld aan een vakantiereis of de aanschaf van een motorfiets, dan kan de controleambtenaar controleren of deze uitgave is terug te vinden in de boekhouding.

Fingeren retouren

Een manier om bij een detailhandel ‘belastingvrij’ bedragen aan de kas te onttrekken, is het fingeren van retouren. Dit vertaalt zich echter in een lage brutowinstmarge. Bij een controle kan de indruk onstaan van een groot verlies door winkeldiefstal. Een groot aantal franchisenemers van de voormalige supermarktketen Super de Boer hadden op grote schaal bedragen aan de kas onttrokken welke bedragen in de boekhouding valselijk als retouren werden geboekt. Vermoedelijk hadden ze elkaar op dat idee gebracht. Naar aanleiding van aanwijzingen had de FIOD invallen gedaan, waarna negen ondernemers bij zes bedrijven werden gearresteerd en de administratie in beslag werd genomen. Vervolgens werden alle ex-franchisenemers door de Belastingdienst benaderd om alsnog de verzwegen winst en omzet op te geven, bron Nieuwsbericht, 18-04-2013.

Contante stortingen op bankrekening

Indien contante stortingen op een bankrekening niet zijn terug te voeren tot in de administratie verantwoorde opbrengsten, kan de fiscus vragen stellen over de herkomst van deze gelden.

Klikbrieven

De klikbrief vormt een bron waar de fiscus meestal dankbaar van gebruikmaakt. Een ontslagen boekhouder zou de fiscus op de hoogte kunnen brengen van het bestaan van een zwart circuit en mogelijk zelfs concrete handreikingen kunnen doen voor het door de fiscus te leveren bewijs. De ex-echtgenote zou de fiscus op de hoogte kunnen brengen van het bestaan van buitenlandse bankrekeningen en het door de belastingplichtige frequenteren van nachtclubs (benoemde privé-uitgaven).

Verwerping boekhouding

Voor de verwerping van de boekhouding is één onvolkomenheid op zichzelf onvoldoende. Zo is er nog geen sprake van bewijs van verzwegen omzet bij een laag brutowinstcijfer, als de boekhouding materieel in orde is en het privégebruik een normaal bedrag beloopt. Een abnormaal laag privégebruik in combinatie met negatieve kassen is in beginsel wel voldoende voor het verwerpen van de boekhouding. Een ongunstige uitkomst van de chi-kwadraattoets alleen is op zichzelf onvoldoende. Als een boekhouding door de inspecteur wordt verworpen, stelt hij het inkomen casu quo de winst ambtshalve vast.

Waarneming ter plaatse

De fiscus kan een horecagelegenheid bezoeken en een telling verrichten van de werkzame personen. De aldus verkregen informatie kan ter plekke of later worden vergeleken met hetgeen in de loonadministratie is verantwoord. Dit is van belang voor de Loonbelasting- en premieverplichtingen, maar ook voor de Inkomstenbelasting of Vennootschapsbelasting. Er is immers een verband tussen het aantal werkzame personen en omzet. Deze controletechniek staat bekend als ‘waarneming ter plaatse’ (WTP). Een controleplichtige kan bij een waarneming ter plaatse niet eisen dat hij daarbij wordt bijgestaan door zijn gemachtigde.

Twee waarnemingen (ter plaatse) zijn onvoldoende om eventuele foute waarnemingen en toeval uit te sluiten. Het betrof een correctie bij een Chinees afhaalrestaurant. De administratie was ten onrechte verworpen, Hof Arnhem 30 maart 2010, ECLI:NL:GHARN:2010:BM1565.

In Rechtbank Breda 7 februari 2011, ECLI:NL:RBSGR:2011:BP5150 werd een vage WTP niet door de rechter geaccepteerd. De casus was als volgt. Een echtpaar exploiteert een Chinees-Indisch restaurant. De zoon en de dochter staan op de loonlijst. Tijdens een bezoek van het horeca-interventieteam heeft één medewerker door het doorgeefluik twee mannen in de keuken gezien. Eenmaal in de keuken bleken zij niet meer aanwezig. Belastingplichtige verklaarde dat de in de keuken werkzame zoon en dochter plots weg moesten in verband met een afspraak. Met toepassing van het anoniementarief wordt een naheffingsaanslag met boete opgelegd op basis van twee fulltime krachten. De rechtbank vindt dat weliswaar enige twijfel mogelijk is met betrekking tot de verklaringen van de zoon en dochter, maar de verklaringen zijn op zichzelf consistent, niet geheel onlogisch en niet aantoonbaar onjuist. De naheffingsaanslag loonheffing wordt vernietigd.

Tot slot

Is er bij u een controle aangekondigd en bent u bang dat u belasting en boete moet betalen? Leg mij uw casus voor. Waarschijnlijk kan ik u helpen de controle vlot te laten verlopen.  Heeft de inspecteur de controle reeds uitgevoerd en is deze van mening, dat er een correctie dient te worden gemaakt en bent u het hier mee oneens? Ook in dat geval kan ik u waarschijnlijk goed helpen. Heeft u hulp nodig bij een gerechtelijke procedure? Ik regel het voor u.

 

Binnenkort komt de Belastingdienst bij mij controleren, Ron regel het voor mij

 

Ron Meijer RBc

 

Over de auteur

Ron Meijer

Twitter

Ron Meijer is boekhouder bij Adrome , proactieve belastingadviseur bij Blauwe Vrijdag, fotograaf bij ronmeijer.frl, auteur bij Wolters Kluwer, Stichting NLFiscaal, Taxence en lid van Register Belastingadviseurs. Ron’s motto is: “Alles is aftrekbaar, tenzij..."